Botox

“โบท็อกซ์” (Botox) คือชื่อทางการค้าของ “Botulinum toxin type A” สารสกัดจากแบคทีเรีย Clostridium botulinum ที่มีคุณสมบัติในการยับยั้งการทำงานของเซลล์ประสาท ส่งผลให้กล้ามเนื้อคลายตัว

โดยโบท็อกซ์จะมีสารออกฤทธิ์หลักสองตัวที่ทำงานร่วมกันเพื่อหยุดการทำงานของกล้ามเนื้อ:

1. Heavy Chain:

ตัวนี้ทำหน้าที่พาโบท็อกซ์เข้าสู่เซลล์ประสาท

2. Light Chain:

ตัวนี้ทำงานร่วมกับ SNARE proteins เพื่อหยุดการปล่อย Acetylcholine ที่ปลายประสาท ทำให้กล้ามเนื้อไม่สามารถหดตัวได้ เมื่อกล้ามเนื้อทำงานน้อยลงก็จะเล็กลงหรือคลายตัวมากขึ้น

ส่วนที่ไม่ถูกดูดซึมเข้าเซลล์ประสาทจะถูกปล่อยไปในกระแสเลือดและถูกขับออกจากร่างกายภายใน 1 ชั่วโมงหลังฉีด โดยไม่ส่งผลต่อเซลล์อื่น ๆ ส่วนโบท็อกซ์ที่เข้าสู่เซลล์จะค่อย ๆ สลายตามธรรมชาติ ไม่มีสารตกค้าง

รู้ไหมว่าโบท็อกซ์แต่ละยี่ห้อมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่ไม่เหมือนกัน? ทั้งเรื่องของการผลิต ความบริสุทธิ์ของตัวยา โปรตีนคอมเพล็กซ์ และขนาดโมเลกุล ทุกองค์ประกอบนี้ส่งผลต่อประสิทธิภาพและระยะเวลาการออกฤทธิ์ของโบท็อกซ์

มาดูความแตกต่างของโบท็อกซ์กันแบบง่าย ๆ:

โบท็อกซ์ประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก ๆ ที่ทำงานร่วมกัน:

1. Accessories protein (750kDa): ช่วยปกป้องและนำพาโบท็อกซ์ไปถึงปลายเส้นประสาทได้อย่างปลอดภัย
2. Heavy chain (100kDa): เป็นเหมือนกุญแจที่พาโบท็อกซ์เข้าไปในเซลล์เส้นประสาท
3. Light chain (50kDa): คือส่วนที่ช่วยระงับการทำงานของกล้ามเนื้อ

โบท็อกซ์เป็นโปรตีนชนิดหนึ่งที่ร่างกายสามารถสลายออกได้ทั้งหมดโดยไม่มีผลข้างเคียง แต่สำหรับบางคน ร่างกายอาจสร้างแอนติบอดีเพื่อต่อต้านโบท็อกซ์ได้ ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการดื้อโบท็อกซ์ หรือที่เรียกว่า “Botox resistance” เมื่อร่างกายดื้อโบท็อกซ์ แอนติบอดีจะจับตัวกับโบท็อกซ์ที่ฉีดเข้าไป ทำให้โบท็อกซ์ไม่สามารถออกฤทธิ์ได้ตามที่ต้องการ

อาการดื้อโบท็อกซ์สามารถเกิดขึ้นได้จากโปรตีนทั้งสามส่วนที่ประกอบเป็นโบท็อกซ์ ตามที่กล่าวถึงในข้อ A โดยส่วนที่สาม ซึ่งเป็น botulinum toxin type A นั้น แทบจะเหมือนกันในทุกยี่ห้อ ความแตกต่างเล็กน้อยนั้นมาจากสายพันธุ์ของเชื้อเท่านั้น อย่างไรก็ตาม ส่วนที่หนึ่งและสองของโบท็อกซ์ในแต่ละยี่ห้อจะมีความแตกต่างกัน ซึ่งทำให้ประสิทธิภาพและความเสี่ยงต่อการเกิดการดื้อโบท็อกซ์แตกต่างกันไปตามยี่ห้อ

ดังนั้น การเลือกใช้โบท็อกซ์ที่เหมาะสม ควรพิจารณาถึงความบริสุทธิ์ของตัวยาและองค์ประกอบโปรตีน เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดและลดความเสี่ยงในการเกิดการดื้อโบท็อกซ์ในระยะยาว

• กระจายตัวแคบ (เช่น Botox Allergan): เหมาะกับการฉีดเพื่อให้ตรงจุดมากที่สุด แต่ก็ต้องอาศัยความเชี่ยวชาญสูง ไม่งั้นอาจได้ผลลัพธ์ที่ดูไม่เป็นธรรมชาติ
• กระจายตัวกว้าง (เช่น Xeomin, Nabota): เหมาะกับการยกกระชับหน้าแบบเป็นธรรมชาติและลดขนาดกล้ามเนื้อในบริเวณกว้าง ๆ แต่ผลลัพธ์อาจไม่คงทนนานเท่ากับแบบกระจายตัวแคบ
• ดังนั้นการเลือกใช้โบท็อกซ์ยี่ห้อไหนให้เหมาะกับความต้องการ ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญที่มีประสบการณ์ เพื่อให้ผลลัพธ์ออกมาดูดีและปลอดภัยที่สุด!

Xeomin (โบท็อกซ์เยอรมัน)

โบท็อกซ์ Xeomin จากเยอรมนี ถูกพัฒนาขึ้นโดยการมีจุดเด่นเรื่องมีความบริสุทธิ์สูง แต่ตัวยาไม่กระจุกตัวแคบเกินไป ทำให้ผลลัพธ์ดูเป็นธรรมชาติ ไม่ตึงจนเกินไป นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยที่บ่งชี้ว่า Xeomin สามารถใช้ได้ดีในผู้ที่มีภาวะดื้อยา โดยที่ผู้ป่วยต้องหยุดการฉีดโบท็อกซ์มานานอย่างน้อย 2-3 ปี ทั้งนี้ ราคาโบท็อกซ์ Xeomin จะค่อนข้างสูงเมื่อเทียบกับโบท็อกซ์เกาหลี แต่ถูกกว่าโบท็อกซ์อเมริกา

Nabota (โบท็อกซ์จากเกาหลี)

Nabota เป็นโบท็อกซ์จากเกาหลีที่ได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยาของสหรัฐอเมริกา (U.S. FDA) ตั้งแต่ปี 2018 โดยเป็นโบท็อกซ์เกาหลีแบรนด์เดียวที่ผ่านมาตรฐานนี้ จุดเด่นของ Nabota คือการออกฤทธิ์ที่รวดเร็ว ซึ่งจากประสบการณ์ของหมอ พบว่า Nabota ให้ผลลัพธ์ที่เร็วกว่าโบท็อกซ์เกาหลีแบรนด์อื่นเล็กน้อย จึงเหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการผลลัพธ์แบบทันใจ

ผลลัพธ์ของการฉีดโบท็อกซ์จะเริ่มเห็นใน 2-7 วัน และเห็นชัดที่สุดใน 2-4 สัปดาห์หลังจากที่ทำหัตถการไป และจะสามารถคงอยู่ได้นาน 4-6 เดือน

หากมีข้อสงสัยหรือพบสิ่งผิดปกติหลังจากทำการรักษา ควรรีบปรึกษาแพทย์ หรือติดต่อคลินิกทันที